TOOLKIT INCLUSIEF ONDERWIJS

Wij geloven dat steengoed onderwijs de basis vormt voor inclusiever en thuisnabij onderwijs. Inclusie is daarbij geen doel op zich, maar een logisch gevolg van goed onderwijs. Met die overtuiging hebben we de Toolkit Inclusief Onderwijs ontwikkeld, inclusief inhoudelijke ondersteuning op zeven programmalijnen. Deze toolkit helpt scholen in de regio Zuid-Oost Utrecht (ZOUT) op weg naar inclusiever onderwijs. Maar waarom zouden we het wiel opnieuw uitvinden? Deze is rond! Wij hopen dat deze toolkit óók scholen buiten de ZOUT-regio inspireert en ondersteunt. Wat met publiek geld is ontwikkeld, moet ook publiek beschikbaar zijn, daar staan we voor.

Vanaf schooljaar 2025-2026 maken scholen in de regio Zuid-Oost Utrecht (ZOUT) gebruik van een nieuwe functionaliteit binnen het systeem (Grippa) waarmee de scholen een dienst van het SWV (bijvoorbeeld een aanvraag voor inzet van een bovenschools ondersteuner of een toelaatbaarheidsverklaring) vragen: de contextknop. Deze knop maakt het mogelijk om gericht ondersteuning aan te vragen voor het versterken van de onderwijscontext. Daarmee ontstaat er ruimte om te werken aan duurzame oplossingen die bijdragen aan inclusiever, thuisnabij onderwijs. Voorbeelden van contextgerichte inzet zijn:

• implementatie van het schema Sterke Onderwijscontext
• versterken van het schoolaanwezigheidsbeleid
• spiegelen van leerkrachtgedrag
• verbeteren van groepssfeer en pedagogisch klimaat

Hoewel Grippa ook gebruikt wordt voor het indienen van ondersteuningsvragen op leerlingniveau, verleggen we bewust de focus: van individuele interventies naar het versterken van de omgeving waarin kinderen leren en opgroeien. Onze bovenschoolse ondersteuners zijn hierin cruciaal. Als vaandeldragers van één of meerdere programmalijnen uit de Toolkit Inclusief Onderwijs bieden zij ondersteuning die zowel het kind als de context verder helpt. Wij gunnen het kinderen dat de aandacht uitgaat naar de grote mensen – niet naar de kleine mensen. “Zet het kind centraal, door het niet centraal te zetten.” Gedrag is nooit losstaand. Het is relationeel en zegt vaak iets over de bredere context: de interactie met volwassenen, de inrichting van de leeromgeving, of het geboden onderwijs. Ingewikkeld gedrag is signaalgedrag. En signalen vragen om een systeemreactie, niet alleen om een individuele oplossing. We willen dat kinderen zich gezien voelen, zonder het idee te krijgen dat zij ‘afwijken’ van de norm.

Bekijk hieronder welke materialen uit de toolkit inzetbaar zijn op jouw route naar inclusiever onderwijs. Samen bouwen we aan sterke onderwijscontexten die er zijn voor álle kinderen.